"Giáo Trình Phân Tích Toán Học Mới" Của Giáo Sư Trương Trụ Sinh
Dạo này tôi bỗng nhen nhóm ý định ôn lại Toán cao cấp. Nguyên nhân bắt nguồn từ việc nhận ra nhận thức của mình về thế giới luôn hời hợt. Những đêm gần đây, tôi mải mê đọc “Ý nghĩa của Thuyết tương đối” của Einstein. Quyển sách này đã nằm trên đầu giường tôi gần nửa năm trời, lật đi lật lại nhiều lần. Mỗi lần đọc xong tưởng như đã hiểu, nhưng hôm sau định giảng giải lại cho người khác thì lại thấy những chỗ chưa thông suốt.
Hồi học phổ thông, tôi từng đọc giáo trình vật lý của bố để lại, cảm thấy vô cùng hứng thú với Thuyết tương đối, ghi nhớ vài khái niệm cơ bản. Lên đại học, nghe giảng về thuyết này, tôi chỉ biết thuộc lòng vài công thức. Ra trường nhiều năm, nay quay lại tìm hiểu, tôi nhận ra mình chẳng hiểu gì cả. Ngày nhỏ đọc “Lịch sử vắn tắt của thời gian”, tự hào vì cả cuốn sách chỉ có một công thức duy nhất E=mc², đọc không thấy nhàm chán. Giờ quay lại, tôi muốn hiểu rõ bản chất ẩn sau các công thức, thấy rằng việc tiếp xúc với nhiều biểu thức toán học là điều không thể thiếu. Tiếc thay, nền tảng toán học của tôi quá yếu kém. Vậy nên, tôi quyết tâm bổ túc lại toán học.
Đồng nghiệp của tôi là một người yêu nhạc cổ điển tên Hùng (soloist) đã giới thiệu cuốn “Giáo trình Phân tích Toán học mới” của giáo sư Trương Trụ Sinh. Trong nhà tôi hiện có ba bộ sách Toán cao cấp: một bộ là giáo trình bố tôi dùng thời sinh viên, hai bộ còn lại là sách trường tôi học bắt buộc mua, xuất bản bởi hai nhà xuất bản khác nhau, tác giả cũng khác nhau. Giờ tôi không còn nhớ tên các tác giả nữa. Hồi đó tuổi còn trẻ, chỉ biết đọc sách mà không biết trân trọng tâm huyết của người viết. Đến bây giờ, khi đã trưởng thành, tôi mới thấm thía chân lý “sách là do con người viết nên”, đọc sách cũng chính là hiểu người.
Tôi tin chắc “Giáo trình Phân tích Toán học mới” là một tác phẩm xuất sắc, bởi đơn giản tác giả Trương Trụ Sinh là một học giả đáng kính. Dù cả đời chỉ viết ba cuốn sách, nhưng riêng tác phẩm này đã đủ khiến ông trường tồn với hậu thế. Đọc phần hậu ký của sách trên mạng, tôi xúc động trước những dòng: “Từ biên soạn giáo trình thí điểm đổi mới giảng dạy đến chỉnh lý thành sách, tổng cộng mất năm năm trời. Rõ biết là việc ‘vất vả mà không được khen thưởng’, nhưng vẫn cố gắng làm bằng được… Trong Hồng Lâu Mộng có hai câu thơ: Người người đều nói tác giả si, Ai hiểu được hương vị trong đó?” Tôi đã đặt mua ngay hôm ấy, chắc chẳng mấy chốc sẽ được cầm cuốn sách trên tay.
Càng tìm hiểu về giáo sư Trương, tôi càng thêm khâm phục tinh thần làm học thuật nghiêm túc của ông. Trong thời kỳ khó khăn của nền giáo dục Trung Quốc, ông đã dành cả thập kỷ nghiên cứu, giảng dạy và hoàn thiện bộ giáo trình này. Không theo đuổi danh lợi, không chạy theo thành tích hời hợt, ông chỉ đơn thuần muốn truyền đạt bản chất thuần khiết của toán học hiện đại. Điều này khiến tôi nhớ đến câu nói của nhà toán học Nga Kolmogorov: “Toán học là một môn khoa học đơn giản, nhưng đòi hỏi người học phải có trái tim chân thành và bộ óc kiên nhẫn.” Có lẽ chính vì vậy mà cuốn sách của giáo sư Trương không chỉ là tài liệu học tập, mà còn là tấm gương phản chiếu nhân cách của một người thầy mẫu mực.